Ohal komisyonu iade kararı-Vergi kesintisi sorunu ?

Göreve iade edilen memurların maaş ödenmesi yapılırken ödemenin, ödeme yapılan dönemin vergi matrahına ilave edilmesi noktasında uyuşmazlık doğmaktadır.

Bu uyuşmazlıkla ilgili olarak idareler, Maliye Bakanlığının da görüşleri doğrultusunda geriye dönük ücret ödemeleri hangi dönemde ödenecek ise o dönemde geçerli olan gelir vergisi tarifesinin esas alınacağı görüşündedirler.

Danıştay’ın kararlarında ise geçmiş dönemler için yapılan ödemelerin toplu olarak yapıldığı dönemin vergi matrahına dahil edilmemesi gerektiği, her bir ödemenin söz konusu olduğu döneme ait olacak şekilde ayrı ayrı vergi kesintisine tabi tutulması gerektiği kanaatindedirler.

Bu uyuşmazlıkla ilgili Danıştay 4. Dairesinin 28.11.2005 tarihli, E:2005/340, K:2005/2266 sayılı kararında “Yargı kararıyla görevine dönen kişiye geçmiş 5 yıllık dönem için ödenen toplam ücretin, ödeme tarihindeki oran üzerinden değil, her bir vergilendirme dönemi için geçerli olan oran üzerinden vergi hesaplanması gerekir.” kararında yer vermiştir. Bu karara göre kişiye ödenen maaşın ödenme tarihindeki vergi matrahı değil de her bir vergilendirme dönemi için geçerli olan vergi matrahı oranı üzerinden hesaplanarak bir vergi kesintisinin yapılması gerekir.

Vergi Usul Kanunun 122. ve 124. Maddelerinde kişiler eğer dava açma sürelerini geçirseler bile şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına başvurabilecekleri gibi vergi hatalarının düzeltilmesi amacıyla vergi dairesine de başvuruda bulunabileceği düzenlenmiştir. Bunun sonucunda kişiler kendi lehlerine bir sonuç alamadıkları sonucunda bu işleme karşı Vergi Mahkemesinde de dava açabilmeleri mümkündür.

Ohal Komisyonu İade Kararı sonrası vergi kesintisine ilişkin hukuki uyuşmazlıklar : 

Göreve iade edilen kamu görevlilerine geriye dönük olarak ödenen ücretler nasıl vergilendirilmektedir?

Ülkemizde yaşanan 15 Temmuz darbe-teşebbüsü sonrası çıkarılan OHAL KHK’ları ve Bakanlıklarda oluşturulan komisyon kararlarıyla yaklaşık 135-bin kamu görevlisi ihraç edilmiştir.

İhraç edilen bu kamu görevlilerinden bir kısmı(yaklaşık 10 bin civarında kamu-görevlisi) Olağanüstü Hal Komisyonu kararı veya idari yargı kararlarıyla göreve iade edilmişlerdir.

Bu kişiler göreve iade edilirken, 7075 sayılı Kanun’un 10.maddesinin 1.fıkrası gereğince kendilerine ihraç edildikleri süre boyunca ödenmeyen maaşları toplu-olarak ödenmektedir.

Madde şu şekildedir:

“İlgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin kanun-hükmünde-kararname hükümleri, bu fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir.”

Göreve iade edilen kamu-görevlilerine yapılan toplu ücret ödemesinde gelir vergisi kesintisinin hangi tarihe ve orana göre yapılacağı hususunda sıkıntılar yaşanmaktadır.

Uygulama kamu idareleri Gelir İdaresi Başkanlığı’nın da özelgeleri doğrultusunda, ücret hangi tarihte ödenmişse o tarihteki gelir vergisi matrahına dahil edilerek vergilendirme yapmaktadırlar. Böylece normal zamanda alt dilimden (%15) vergiye tabi tutulacak ücret gelirleri, ödemenin toplu yapılması nedeniyle üst dilimden (%27) vergiye tabi tutulmakta, bu suretle ücret geliri elde edenlerin yaklaşık %12’lik bir gelir kayıpları olmaktadır.

Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse;

Bir kişinin 2017, 2018 ve 2019 yıllarında görevde olmadığını ve kendisinin 2020 yılı başında görevine döndürülüp kendisine 3 yıl için 130 bin TL toplu ücret ödemesi yapıldığını varsayarsak;

Yapılan bu 130 bin TL’nin

22.000 TL’lik kısmı için %15 oranında: 3.300- TL

22.000- TL ile 49.000- TL arası için %20 oranında: 5.400- TL

49.000- TL ile 120.000- TL arası için %27 oranında: 19.170- TL

120.000- TL ile 130.000- TL arası için %35 oranında: 3.500- TL

Olmak üzere toplam: 31.370- TL gelir vergisi ödemek durumunda kalınacaktır.

Ayrıca 2020 yılı için yapılan bu 130 binlik ödeme nedeniyle, kamu görevlilerinin ödemeden sonraki aylarda elde ettiği ücret gelirleri %35 oranında vergilendirilecektir.

Böylece, kamu görevlilerinin normal zamanlarda %15, %20 oranlarında vergiye tabi tutulacak ücret gelirleri, %27 ve %35 vergiye tabi tutulmak suretiyle ciddi bir vergi yüküyle karşılaşılacaktır.

Peki, göreve iade edilen kamu görevlileri bu durumla karşılaştıklarında neler yapabilirler?

Yukarıda anlatılan durumla karşılaşan, yani ücret gelirleri üzerinden fazla gelir vergisi kesintisi yapıldığını düşünen kamu-görevlilerinin buna karşı dava-açma hakları mevcuttur.

Açılacak davalarda da iki yol izlenebilir.

*Birincisi, vergi kesintisinin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde yetkili Vergi Mahkemesi’nde iptal ve iade istemli bir dava açmak.

*İkincisi ise, vergi kesintisinin yapıldığı tarih üzerinden 30 gün geçtiyse 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen düzeltme-şikayet yollarını işletip, sonucuna göre dava açmak.

Konuyla ilgili olarak vergi mahkemesinde açılan davalarda davacılar lehine karar verilmektedir. Ayrıca, konuyla ilgili yine Danıştay’ın olumlu kararları bulunmaktadır.

Ancak, açılacak bu davaların vergi tekniği yanında vergi hukuku bilgisine de sahip uzman kişilerden destek alınarak açılmasını öneririz. Çünkü, vergi davaları 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu yanında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu başta olmak üzere vergi kanunlarına da hâkim olmayı gerektirdiğinden, uzman kişilerden destek alınmaması durumlarında ciddi hak kayıpları yaşanılması kaçınılmazdır.